av Aitor Romero Valdivielso 2 år siden
382
Mer som dette
Estatuaren eredu liberala eraikitzea
Egonkortasun instituzionala
Cartegana
Kubatar Armada Independentistaren kapitulazioa ezarri da Espainiako tropen aurrean.
Ez zuen bermatzen funtsezko bi helburuetako bakar bat ere.
Esklabutzaren abolizioa.
Kubaren independentzia.
11 Pirto Riqueño
391 dipuutau espainol
Práxedes Mateo Sagastak zuzendutako Alderdi Konstituzionala.
Manuel Ruiz Zorrillak zuzendutako Alderdi Demokrata-Erradikala.
Gobernuaren erabakian.
Salustiano Olozaga aurrerakoia presidente izendatu.
18 Kubano
11 Puerto Riqueño
391 diputatu espainol
Hura zela eta, erregimen politiko demokratikoa ezartzeko lehen saiakera egin zen Espainian.
Errepublika baten bitartez.
Lehen Errepublika (1873-1874)
Monarquia parlamantarista baten bitartez.
Amadeo Savoiakoa
Errege egoki baten bilaketak, azkenean, Gorteetarako arazoak baino gehiago zirela erakutsi zuen.
Behin behineko gobernua eratu zen
Altxamendu militarra izan zen, elementu zibilekin
Bankuak eta kreditu-sozietateak dirua inbertitu zuten trenbidetan eta hauen akzioak erori egin ziren. Hori dela eta, bankuek eta kreditu-sozietateek diru asko galdu zuten.
Biek progresista bat izendatu behar zuela aholkatu uzioten
Erreginak zuen arazoa zen ez zuela aurkitzen Batasun Liberalaren gehiengoa duten Gorteekin gobernua bere gain hartu nahi zuen politikaririk.
La "Non nata"
Leopoldo O 'Donnell jeneralaren "kontrairaultza kolpearen" ondorioz ez zen inoiz aldarrikatua izan.
1854ko Iraultzaren ondoren eskuratutako askatasun berriari eta Esparteroren gobernuaren tolerantziari esker, langileen elkarteak garatu ziren, horietatik hogeita hamar Batzar Zentral bat osatzera iritsi zirenak.
Britainiar Lorden Ganberaren antzekoa da, baina ez da herentziazkoa, baina bai biziartekoa.
Diputatuen Kongresua herrialdeko errenta handieneko hautesleek hautaturiko hautesleek osatuko lukete, nahiz eta horiek ez ziren biztanleriaren % 1.
Moderatuen presidentzia hartu
Ramon Maria Narvaez jeneralak
Hamarkada moderatua deiturikoa inauguratuz
Buruzagi aurrerakoiak 6 hilabetez espetxeratu.
Joaquin Maria Lopez ezkutuan egon zen bere kideak kartzelatik atera zirenera arte.
Olozaga ez
Lisboan zegoelako
Caballero
Madoz
Cortina
Isabel II.-ak erregian izan bainoi lehen boterea izango dduen azkem aldia izango da.
Espartero jeneral liberalak Bergara udalerriko Irizar jauregian sinatutako hitzarmenaren aurkezpen sinbolikoa da,
Honekin Euskal Herrira Lehen Karlistaldiaren amaiera iritsi zen. Karlistek aldarrikapen asko galdu zituzten
Espartero jeneralak Euskal foruak jarrai zitezen eskatzeko akordioa hartu zuen.
Hala ere, lege honek foruak Espainiako instituzioei aldatzeko ahaltasuna eskaintzen zien eta gainera foruak Espainiako batasun konstituzionalaren menpe jartzen zituen. Honek kontraesan bat suposatzen zuen, eta azkenean hau izan zen Espainiako gobernuak euskal foruak deuseztatzera eraman zuena.
Orren ordez, Isabel II.a-ren erregealdia eta 1837ko konstituzioa ezarri ziren eta onartu behar zuten Karlistek.
Karlos erregetzea eta A.E.aren ezartzea galdu
Alderdi Moderatuarekin adostutako konstituzio bat onartzea, bi alderdi liberalen txandakatzea ahalbidetuko zuena, gobernua aldatzen zen bakoitzean Konstituzioa aldatu beharrik gabe.
San Ildefonsoko Granja jauregiko goarnizioko eta errege-guardiako sarjentu- taldea (Segovia).
Maria Kristina behartu zuten.
Jose Maria Calatrava buru izango duen gobernu liberal progresista izendatzera, Juan Alvarez Mendizabalekin batera.
1812ko Konstituzioa berriro indarrean jartzea.
Adin nagusitasuna ez zuenez ezin zen erregina izan.
Bere ama Maria Kristinak beteko du erreginordetza
Ondorengotza arazoak gerra zibila eraagin zuen.
Isabel defendatu
Karlos defendatu
Isabel II.-a 3 urte zituen bakarrik eta erregina izateko adin nagusitasuna lortu behar zuen.
Karlos bere osabak boterea hartu zuen eta absolutisten babesa izan zuen-
Maria Kristina bere amak berriz, liberalen babesa izan zuen.
Fernando ez zituen semerik izan, soilik 2 alaba.
Lege Sikoa jarraituz emakumezko bat ezin zen erregina izan.
1830eko Zehapen Pragmatikoa aldarrikatu zuen. Lege hau Gorteek 1789an onartutako testua argitaratzera mugatu zen, 1789ko Zehapen Pragmatikoa bezala ezagutua, eta, Espainiako oinordetza sistema tradizionala berrezarriz, bere ondorengoei, hil ondoren oinordeko izatea ahalbidetzen ziena, subiranoa, seme edo alabarik gabe hiltzen bazen.
Ayacuchoko gudua Hego Amerikako hispanoamerikar independentzia-gerren lehorreko kanpainen barnean (1809-1826) zegoen azken borroka handia izan zen, eta Espainiako erregeordetzako domeinu administratiboaren behin betiko amaiera suposatu zuen. Abertzaleen garaipenak zutik jarraitzen zuen kontingente militar errealistarik garrantzitsuenaren desagerpena ekarri zuen, eta Peruren independentzia kapitulu militar batekin zigilatu zuen, erresistentziari amaiera eman ziona.
Abertzaleen garaipenak, zutik jarraitzen zuen indar militar errealistarik garrantzitsuenaren desagerpena ekarri zuen, eta Peruren independentzia, Peruko erregeordetzako tropen erresistentziari amaiera eman zion kapitulazio militar batekin zigilatu zuen.
Nor izango da erregearen ondorengoa?
Buruak
Saboy Carignanoko Karlos Alberto
Bon Adrien Jeannot Moncey-koa
Angulemako dukea
Frantziako Karlos X.-aren semea izango zena
Independentzia-gerra hispanoamerikarren testuinguruan gertatu zen topaketak aurrez aurre jarri zituen Antonio José de Sucre Venezuelako mariskalaren agindupean zegoen armada independentista eta Melchor Aymerich komandanteak zuzendutako armada errealista. Espainiako indarren porrotak Quitoren askapena ekarri zuen, eta Quitoko Errege Auzitegikoak ziren probintzien independentzia ziurtatu zuen, Quitoko Presidentetza bezala ere ezagutzen dena, espainiar jurisdikzio administratibo koloniala, non, azkenean, gaur egun Ekuadorreko Errepublika bezala ezagutzen duguna sortu zen.
Andaluzian hasi zuen bere altzamendua, baina atxilotua izan zen. Lortu nahi zuen laguntze ez zen heltzen.
Baina Galizian Konstituzioa aldarrikatzen hasi ziren Vigon, Ferrolen eta A Coruñan.
Altzamendua zabaldu egin zen probintzia guztietatik.
Madrilgo Errege Jauregia jendetza handi batek inguratu zuen. Nahiz eta, dirudienez, erregeak matxinatuei aurre egiteko adina tropa bildu ahal izango zituen, Ballesteros jeneralak, Zentroko Armadaren agindupean zegoenak, kontsulta egin ondoren, tropei ezin ziela erantzun adierazi zuen. Gauerako, erregeak dekretu bat sinatzea erabaki zuen, "Herriaren borondate orokorraren arabera" Konstituzioaren zina egitea erabaki zuela adieraziz.
Porrot egin zuen
Merkataritza kaltetu
Zubiak eta bideak sustsitu baitziren
Industria kaltetua
Gerraren ondorioz hainbat erainkin sustsitu ziren
Frantsestuen erbesteratzea
Kultura-maila handia zuen taldea zen eta horregatik maila intelektuala galdu zen
500.000 hil
Honek eragin handia izango du landa-eremuan esku lana urria egongo delako hainbeste heriotzaren ostean.
Fernando VII. abdikatuko du Esapiniako eta Indietako errege bezala
Liberalek
Subiranotasun-nazionala
A.E. ezeztatzea
Absolutistek
Errege-subiranotasuna
A.E. defendatu
Azkenik Cadizera mugitzeko
Ondorioz, Napoleon atzera egin zuen eta Baionara bueltatu zen
Lehenengo, junta lokalak.
Gero, Junta probintzialak.
Azkeni, Junta Zentralak. Hau hasiera batean Madrilen egogngo da
Altxamendua ez da soilik Madrilen emango, baizik eta zabaldu egingo da beste hiritara
Leon
Burgos
Karlos IV-ak bere semearen, Fernando VII, alde abdikatu zuen.
Napoleon koro aldeaketari, gustuko ez zuena, aurre egiteko; Karlos IV.-a eta bere semea Fernando VII-a deitu egin zituen Baionan (Frantzia).
Napoleonek Karlos animatu zuen Fernandori koroa itzul ziezaiola exijitzera, eta epaile izan zen zenbait egunez aita eta semeari eutsi zieten liskarran.
Fernando VII.ak, enperadorearen eta bere gurasoen presiopean, maiatzaren 6an itzuli zion Koroa Karlos IV.ari, jakin gabe aurreko egunean Karlos IV.ak bere eskubideak Napoleonen alde lagatzea hitzartu zuela.
Napoleon bere anaia, Jose I Bonaparte, abdikatu zuen espainiako errege bezala
Godoy kargutik bota eta espetxeratu zuten
Fernando printzeak eta Godoyren aurkako nobleek bultzatuta
El Escorialeko Konjura
Fernando, Asturiaseko printzeak, sortutako konspirazioa Godoy boteretik kentzeko.
Espainiar lurraldean frantziar soldaduen presentziak Godoyrekiko oposizioa areagotu zuen, sektore tradizionalenekin aurrez aurre jarria bere politika erreformista eta entreguistagatik Napoleonekiko.
Espainia eta Frantzia armada eta flotak E.B. indarren aurka batuko ziren baldintzak ezartzen zituen.
Hori dela eta, Karlos IV.ari Godoyrenganako konfiantza berreskuratzeko presioa egin zion.
Mariano Luis de Urquijo
Francisco de Saavedra
Espainia Frantziaren aliatu bihurtu zen. Jarrera aldaketa honek Britainia Handiaren aurka borrokatzea bilatzen zuen.
Zergatik elkartu ziren bi potentziak E.B.-ren aurka
E.B. Espainiaren etsai tradizionala zen, zeinarekin itsas eta Amerikarekiko merkataritza hegemonian.
E.B. Frantzia iraultzailearen arerio nagusia zelako.
Miranda de Ebro
Gazteiz
Bilbo
Donosti
Irún
Figueras
Konbentzio Gerra
Espainiak parte hartu zuen, baina Frantzia errepublikarrak garaitu zuen.
Zergatiak?
Tropen moral eskasa, sanculotte kartsuen aurrean
Armadaren prestakuntza txarra
25.000 soldaduko armada bat, Ricardos jeneralak zuzendua, Rosellonen sartu eta zenbait arrakasta lortu zituen.
hornikuntza zorigaiztokoaren
Ondorioz
Mugak itxi eta kontrol handia ezarri
Goreteak itxi
Asmo erreformistak
Karguak eman
Estatu idazkaria eta Estatu Idazkaria Floridablancako kondeari
Kudeaketa neurri hauekin
Loturak eta maiorazkoak kentzea
Esku hiletako ondasunen pilaketa mugatzea
Ogiaren prezioa mugatzea
kontribuzioen atzerapena barkatzea
Boterea Manuel Godoy-ren eskuetan utzi.
A.E-ko krisia hasiko da, Frantziako Iraultza dela eta.
Ezegonkortasun handiko garaia
Behin behineko gobernua eratu zuen
Sufragio-unibertsala bidezko Konstituzio Gorteak deitu
Erregimen liberala sendotu
Prokuradore-estamentu
Behe-ganbera bat, zeinaren kideak boto oso mugatu baten bidez aukeratzen baitziren, 16.000 pertsona baino gehixeago hartzen zituena, 12 milioiko populazioaren gainean.
Prozer Estamentu
Goi Ganbera batek osatzen baitzituen, non kideak ez ziren aukeratzen, baizik eta Koruak izendatzen zituen. Dirutza handia zutenak
Santzio Pragmatikoa ezarri, alaba tronuratzeko. Hau da, nahiz eta emakumezkoa izan erregina izteko ahalmena izatea.
Ondorengotza ohikoa apurtu duten bakarrak
Isabel II-a, Fernando VII.-aren alaba
Karlos Maria Isidro bere
Ondorioz, britainiari eta iparramerikarri esker koloniek Esapinia garaiatu zuten.
Esapiniaren koloniak murriztu
Gerantzen zitzaizkionak
Filipinak
Puerto Rico
Cuba
<
Espainia inbaditu
Absolutismoa berrezarri eta Fernando VII.ak boterea berrezkuratu.
Rafael Riego komandantea
Arrakasta handia izan zuen.
Ondorioz, Fernando VII.a Konstituzioa sinatzera eta Kadizko Gorteen lana berrezartzea lortu zuten.
Lacay jenerala
Porrota
Egindako erreformak: Inprimatze-askatasuna (1810). Jauntasunak ezabatu (1811). Gremioak ezabatu (1813). Inkisizioa ezabatu (1813).
Ezaugarriak: Banakakmo eskubideak. Legearen aurreko berdintasuna Subiranotasun-nazionala. Botere-banaketa.
Kadizko Gorteak deitu egin zituen, sufragio unibertsal bidez hautatuak.
Abertzalea zein liberalak osatze zuten. Abertzaleek: Errege-subiranotasuna eta A.E. defendatu Liberalek: Subiranotasun-nazionala eta A.E.-a desgertzea defendatzen zuten.
Ondorioz, Liberalen ideiak gehiengo lortu zuten. Gorteek Konstituzioa eta erreformak egitea lortu zuten.
Abertzaleek
Ez dute erregea onartuk, ezta erreformak ere.
Herriko jende gehiena osatzen zuen
Liberalak
A.E.-ren aurka eta hau amaitzea nahi. Konstituzioaren aldekoak.
Burgesak & Profesional liberalak
Kontserbadoreak
Fernando VII.a-ren subiranotasuna eta tradizioa (jainkoa, erregea, aberria) defendatu.
Frantsestuek
Erregea eta erreforamk onartu
Noblez, apaizez eta apaizez osatutako espainiol talde txikiak. Andaluzian nagusiki
Napoleonek erege-familiako desadostasuna aprobetxatu zuen eta Baionara erakar zituen aita eta semea. Han (Baionako abdikazioa) biek haren alde abdikatzea lortu zuen eta bere anai Jose I. Bonaparteri tronua laga zion.
Baina Frantziak hartzen ari zen akokapena Portugalera iristeko ez zen oso logikoa eta inbasio bat izan zitekeela pentsatu zuten Espainiarrek. Hau beranduegi izan zen Frantziak inbasioa hasi baitzuen eta.
Frantziako Errepublikak Espainiari itzuli zizkion okupatutako plazak, La Española uharteko lurralde hispanoaren truke.
Nekazariek gehiengoa.
Burgesia & Proletarioa ↑ gutxi egin.
Ezaugarriak: Neurritusa. Aurrerpen berrantiarrak, beste potentziekin konparatuta.
Ondorioz, nekazaritzan oinarritzen jarraitu zuten.
